Schenkingen tellen mee voor de erfenis

Hoe mooi is het niet om (klein)kinderen tijdens uw leven wat te schenken. U helpt ze daarmee niet alleen verder, maar u bespaart ook nog op de erfbelasting. Bovendien kunnen schenkingen door diverse fiscale regelingen zowel voor de schenker als de ontvanger aantrekkelijk zijn. Wat alleen niet uit het oog moet worden verloren is dat dergelijke schenkingen invloed kunnen hebben bij de afwikkeling van de nalatenschap van de schenker. In deze blog zal ik hier nader op ingaan.

Wilt u meer weten over uw mogelijkheden om een kindsdeel op te eisen?

Alsnog afrekenen
Stel er is sprake van een gezin met drie kinderen (Lisa, Els en Bas). Moeder is al vele jaren geleden overleden en vader komt nu te overlijden. Vader heeft in zijn testament zijn dochters voor gelijke delen aangewezen als enige erfgenamen. Vanwege vele conflicten met Bas, heeft vader hem in dit testament onterfd. Verder heeft vader aan zijn beide dochters tijdens zijn leven ieder € 15.000 geschonken.

Het saldo van de nalatenschap bedraag € 30.000. Bas doet een beroep op zijn legitieme portie. Dat is het recht van een onterfd kind waar deze binnen 5 jaar na het overlijden aanspraak op kan maken. Hierdoor ontvangt Bas de helft van waar hij normaal gesproken recht op zou hebben gehad als hij niet onterfd was. In ons voorbeeld is dat een derde van de nalatenschap. Bas’ aandeel in de nalatenschap komt dan uit op € 5.000. En Lisa en Els zouden dan ieder € 12.500,– ontvangen, dat is hun kindsdeel. Maar deze verdeling is niet juist. Hierbij is namelijk geen rekening gehouden met het wettelijk uitgangspunt, dat in een dergelijk geval ook de schenkingen bij de verdeling betrokken moeten worden.

Voor het bepalen van de legitieme portie van Bas, moet namelijk niet alleen gekeken worden naar het saldo van de nalatenschap. Maar daarbij moeten ook de schenkingen aan Lisa en Els worden opgeteld. Het totaal bedraagt in dat geval € 60.000. Dit totaal wordt ook wel de legitimaire massa genoemd.  Op basis daarvan kan de juiste legitieme portie van Bas berekend worden en deze komt dan uit op € 10.000,– Dat is maar liefst het dubbele van het bedrag wanneer met deze schenkingen geen rekening zou zijn gehouden.

Inkorten
Hoe moet de nalatenschap nu worden verdeeld? In dit voorbeeld levert dat geen probleem op. Want de legitieme portie van Bas kan vanuit de nalatenschap (van € 30.000) betaald worden. Het restant van €20.000 wordt tussen Lisa en Els verdeeld. Zo krijgt Bas ondanks zijn onterving uiteindelijk evenveel als zijn zussen.

Maar wat nu als de nalatenschap door schulden een saldo heeft van €3.000. Wanneer rekening wordt gehouden met dezelfde schenkingen aan Lisa en Els, bedraagt de legitieme portie van Bas dan € 5.500. Het saldo is hiervoor echter niet toereikend. De € 3.000 wordt volledig aan Bas uitgekeerd en Lisa en Els ontvangen niets. Bas kan voor zijn tekort van € 2.500 zelfs bij Lisa en Els aankloppen. Dat moet hij wel doen binnen 5 jaar na het overlijden van vader. Lisa en Els moeten dan gezamenlijk deze € 2.500 aan Bas betalen.

Ook in geval van wettelijke verdeling (er is geen testament opgesteld) of gelijke verdeling in een testament, kunnen schenkingen een rol spelen. Zolang aan alle kinderen op gelijke wijze is verdeeld zal dat niet snel aan de orde zijn. Maar bij ongelijke schenkingen kunnen erfgenamen die tijdens het leven van de ouders niet of veel minder hebben gekregen dit soms bij de verdeling van de erfenis ‘rechttrekken’.

Bewust schenken/ advies inwinnen
Het hoeft op zich geen probleem te zijn om kinderen wat te schenken. U kunt er natuurlijk voor kiezen om elk kind even veel te schenken, maar soms kan er ook een reden zijn om het ene kind wat meer te steunen dan het andere kind. Dat hoeft op zich geen probleem te zijn, als u zich maar bewust bent van de uitwerking daarvan. En u kunt daar in een testament ook aandacht aan besteden. Dat kan een onaangename verrassing voor de erfgenamen voorkomen.

En als hierover bij de afwikkeling van een nalatenschap toch een geschil ontstaat, kan er altijd contact met ons worden opgenomen. Wij kunnen dan uw positie beoordelen en u adviseren. Hoe eerder dat gebeurt, des te groter is de kans dat een geschil niet verder escaleert. Meestal kan op die wijze de verdeling alsnog op een goede en evenwichtige wijze worden afgewikkeld.

Wilt u meer weten over uw mogelijkheden om een kindsdeel op te eisen? Doe dan onze Quickscan:

Meer informatie?

Voor meer informatie of advies kunt u contact opnemen met mr. Yaron van der Horst of vul het contactformulier in.

erfrecht-schenking